De start van het Marvel-universum ligt alweer 85 jaar achter ons. Miljoenen lezers wereldwijd hebben genoten van superhelden zoals Spider-Man, Captain America, Ms. Marvel en Wolverine, en teams zoals X-Men en The Avengers. Marvel Comics verhaalt over de geschiedenis van de uitgeverij en haar superhelden.
Door Martijn Douma
Vers van de pers: een Nederlandse vertaling van het boek Marvel Museum uit 2019. In acht hoofdstukken wordt de ontstaansgeschiedenis van uitgeverij Marvel Comics uit de doeken gedaan, te beginnen bij de publicatie van Marvel Comics #1 in oktober 1939 door Marvels voorloper Timely Comics. Het eerste issue bevatte The Human Torch en Namor the Sub-Mariner als eerste aansprekende superhelden.
Gouden greep
Na een ietwat moeizame start werden schrijver Stan Lee en tekenaar Jack Kirby aangetrokken. Dat bleek een gouden greep, want de combinatie van de innovatieve visie van veelschrijver Lee ten aanzien van superhelden en de realistische, emotierijke tekeningen van de zeer productieve Kirby schudden het hele superheldengebeuren op. Steve Ditko wist het Marveluniversum te verrijken met expressieve tekeningen vol dramatiek, en was uiteindelijk degene die Spider-Man heeft ontworpen.
Een universum
De charismatische Stan Lee bedacht niet alleen een fors aantal ijzersterke karakters, good guys en bad guys, die allemaal hun menselijke trekken hebben. Hij kwam ook op het idee om ze allemaal in hetzelfde universum te plaatsen, zodat ze elkaar konden tegenkomen. Al dan niet met goede bedoelingen.
Oorsprong
In dit boek krijg je aan de hand van acht thema’s in chronologische volgorde een beeld bij het ontstaan van de belangrijkste Marvel-superhelden. En dus komt de oorsprong van onder anderen Spider-Man, Hulk, Captain America, Ant-Man en The Wasp, Thor, Black Widow, Daredevil, Ms. Marvel, Black Panter, Thanos en Blade voorbij. En de superheldenteams The Guardians of the Galaxy, X-Men, Fantastic Four en The Avengers.
Feitjes en wetenswaardigheden
Ook passeren diverse interessante feitjes en wetenswaardigheden de revue. Zoals de reden waarom de Hulk van grijs naar groen is geswitcht, wat de best verkochte comic aller tijden is en welke superheld het vaakst van kostuum is gewisseld – Iron Man? Of iemand anders? Amusant om te lezen, en leerzaam.
Medewerkers
Verder hebben de meest in het oog springende medewerkers van Marvel een eigen pagina gekregen, waaronder, naast uiteraard Lee, Kirby en Ditko, Flo Steinberg, die Lee’s rechterhand was, schrijver Roy Thomas en de club van Marvellezers The Merry Marvel Marching Society.
Uitgave
Marvel Comics is op een formaat uitgegeven dat net iets groter is dan A4. De pagina’s hebben een achtergrondkleur gekregen waardoor het aandoet alsof het op groezelig comicpapier is gedrukt. Terwijl het papier zelf een stuk gladder aanvoelt dan dat. Op de linker pagina staat telkens een tekst over de betreffende held, heldin, het superheldenteam of de medewerker, de rechter pagina is gevuld met getekend beeldmateriaal. De tekeningen en inkleuring komen goed tot hun recht op de gebruikte papiersoort.
Hoogdravend
De claim dat het de complete geschiedenis van Marvel betreft is hoogdravend. Want als dat zo zou zijn, zou je op zijn minst de nodige aandacht voor Deadpool verwachten, en die ontbreekt volledig. En voor Silver Surfer, die het met een voetnoot moet doen. Verder zou het logisch zijn dat er ook wat recent tekenwerk in zou staan – de meest recente plaat stamt uit 1998. Het is vanzelfsprekend dat de meeste aandacht uitgaat naar de gouden tijden van Marvel, maar veel van deze comics lopen nog steeds. En ik kan me niet voorstellen dat er maar een handvol medewerkers het vermelden waard zijn.
Nederlandse tekst
De Nederlandse tekst is prima en leest lekker weg, maar in enkele gevallen had wat meer uitleg niet misstaan. Zo wordt bijvoorbeeld de naam X-Men verklaard, terwijl er in de voetnoten bij de afbeeldingen continu ‘The Uncanny X-Men’ staat vermeld. Waar komt ‘uncanny’ vandaan? En wat wordt er bijvoorbeeld bedoeld met een ‘King-sized special’: een qua formaat grote uitgave, of qua aantal pagina’s? (antwoord: het laatste) Dat had dus wel een tandje scherper gemogen. Ondanks dergelijke minpuntjes vind ik dit boek de moeite van het lezen en bekijken zeker waard.
Marvel Comics is een heerlijk naslagwerk om er af en toe even bij te pakken en er een superheld uit te lichten. De hardcore Marvelfan leest vermoedelijk weinig nieuws, maar voor iemand die niet zo ingevoerd is in het Marvel-universum en er graag meer over wil weten is dit een fijn boek dat fraai is uitgegeven. Met een verkoopprijs van € 39,95 is het wel aan de prijzige kant.
Marvel Comics: de complete geschiedenis – van Stan Lee tot Guardians of the Galaxy
Tekst: Ned Hartley
Uitgeverij: Deltas
96 pagina’s / hardcover op groot formaat / € 39,95
