Iconen uit het verleden staan in het collectieve geheugen gegrift. Albert Einstein, John F. Kennedy en Nelson Mandela zijn hier een bewijs van. Allemaal hebben zij zich op geheel eigen wijze onsterfelijk gemaakt. De aandacht gaat in deze bespreking uit naar Charlie Chaplin, de grootste acteur van zijn tijd.
Door Bastiaan van Esch
Een biografie in de vorm van een stripverhaal is een mooie manier om iemands leven op te tekenen. Er zit echter wel een dikke vette ‘maar’ aan deze vertelwijze. Vaak is er zoveel te vertellen, dat er te grote stappen in de tijd worden gezet. Hiermee loop je het risico om van de hak op de tak gebeurtenissen te bespreken en kom je nergens lekker in het verhaal.
Goed nieuws!
Bij Chaplin hebben de makers de vertelling opgedeeld in drie delen. Als eerste lees je over de jonge acteur vol dromen en ambities, gevolgd door Chaplin als de gevierde man op het hoogtepunt van zijn roemrijke carrière. Als afsluiting krijg je een goed beeld van de verzadigde, bekritiseerde en opgejaagde maatschappijkritische entertainer.
Deel 1
Chaplin is opgegroeid in het armetierige Londen van begin twintigste eeuw. Zijn ouders? Tja, het hield niet over. De jonge acteur had een grote droom: Via New York wil hij Hollywood en daarmee de hele wereld veroveren, en wel zo snel mogelijk. Per schip vertrekt hij, samen met zijn broer, vanuit de Britse hoofdstad naar het beloofde land. Al snel wordt ook daar zijn talent opgemerkt. Het typetje van armetierige zwerver alias ‘The Tramp’ betekent zijn grote doorbraak. De veelal te jonge vrouwen weten zijn aandacht te pakken en hiermee werkt hij zichzelf regelmatig in de nesten.
Deel 2
Hollywood kan niet meer om hem heen. Hij heeft zijn route volledig uitgestippeld en houdt zich daar ook strak aan. Daardoor voegt de Engelsman het ene succes na het andere toe aan zijn palmares, maar de tijden veranderen. De sfeer in de maatschappij wordt grimmiger. Chaplin probeert hier met zijn films op een humoristische wijze invulling aan te geven. Het ene project blijkt succesvoller dan het andere. Met de introductie van de geluidsfilm loopt het stomme-filmtijdperk op zijn eind en daarmee stopt de komiek ook met het spelen van The Tramp.
Deel 3
De steracteur heeft zijn stempel gedrukt en hij is niet meer weg te denken van het witte doek. Maar wat hij met zijn films teweegbrengt, kan niet iedereen waarderen. De FBI bijvoorbeeld. Door openlijk kritisch zijn op de beleidsmakers, raakt hij binnen de veiligheidsdienst een gevoelige snaar bij mensen met veel macht en invloed. Chaplin laat zich hier niet door uit het veld slaan, maar uiteindelijk resulteert dit in een verbanning uit het land van de onbegrensde mogelijkheden. 
Tekenwerk en scenario
Over het scenario kan ik kort zijn: dik voor mekaar! Het was een genot om te lezen en de gelaagdheid is, verspreid over de drie delen, goed uitgevoerd. Ik kende Charlie Chaplin alleen van zijn stomme films, maar nu weet ik wat voor invloed hij gehad heeft op de hele industrie en op de maatschappelijke ontwikkelingen. Charlie was zijn tijd niet ver vooruit, maar hij wist de mensen wel in beweging te krijgen.
Het tekenwerk vind ik verbluffend goed. Het lijkt wel alsof je door een lachspiegel kijkt. Door de haast overdreven grote kapsels, schoenen, handen en oren zit er veel beweging in het verhaal. Gebouwen en voertuigen zijn strak gelijnd, maar alles wat beweegt vliegt door het verhaal heen. Een zeer verfrissende stijl!
Seksik en François en de uitgever
Uitgeverij Daedalus heeft het werk van scenarist Laurent Seksik (biografie Einstein) en David François uitgebracht in een dikke bundel, maar oorspronkelijk waren het drie losse delen. De uitgever heeft dit prachtig opgelost door de drie delen in een complete bundel uit te geven. 1 + 1 = 3!
Chaplin
Scenario: Laurent Seksik
Tekeningen: David François
Uitgeverij: Daedalus
224 pagina’s / hardcover / € 39,95
