Striptekenaar en illustrator Peter van Dongen is bij het grote publiek vooral bekend van ‘Rampokan’ en ‘Familieziek’. Dit jaar kwam het boek ‘Voldongen’ uit, waarin een overzicht van zijn werk gebundeld is. En dat is nogal wat. In Storyworld is nu de expositie Indonesië verbeeld – Het persoonlijke werk van Peter van Dongen te bewonderen. Striptip! bracht een bezoek.
Door Thijs Franssen
Storyworld is voor mij geen onbekend terrein. Het is gehuisvest in het Forum, een relatief nieuw gebouw in het centrum van Groningen. Het museum bevindt zich op de zesde verdieping.
Indeling
Voordat je de expositiezaal bereikt, loop je eerst door ruimtes die je meer laten ontdekken over strips, animaties en games. Deze zalen hebben een vaste indeling. Je vindt er informatie over het medium, samen met originele en gebruikte materialen die tentoongesteld worden. Je kan ook zelf aan de slag met leuke interactieve activiteiten. Na deze inleidende wandeling kom ik uiteindelijk aan bij de zaal met het werk van Peter van Dongen.
Roots
Mijn aandacht wordt getrokken door een tekening uit ‘Muizentheater’, een logisch startpunt. Dit is het werk waar het voor Peter van Dongen mee begon. Hij heeft met deze strip in 1991 de Stripschappenning voor beste verhaal gewonnen. Deze wand vertelt over zijn jeugd in Amsterdam als zoon van een Nederlands-Duitse vader en een Chinees-Indonesische moeder. Zich verdiepend in zijn voorgeschiedenis groeit de interesse naar Indonesië. Naast een video, met hierop een interview, zijn er op de eerste tafel foto’s en aquarellen te zien van de eerste reis die hij maakte naar Indonesië.
Werkwijze
Van Dongen staat bekend om zijn nauwkeurige en gestructureerde werkwijze, iets wat duidelijk terugkomt in de expositie. Op drie tafels worden verschillende werkfases getoond. We krijgen een inzage in (eigen) documentatie. Er liggen boeken die zijn gebruikt ter inspiratie. Complete paginaopzetjes met dialogen, potloodschetsen op uitwerkingsgrootte en uitgewerkte schetsen met tekstplaatsing.
Eén krachtig beeld
Naast alle informatie, video’s, originele platen en de verschillende materialen op de tafels hangt er één groot schilderij. Het is een reproductie van het veelbesproken beeld ‘Dutch go home!’. Het laat zien hoe goed Van Dongen met één enkel beeld een krachtig verhaal kan vertellen. Er wordt duidelijk een conflict belicht, waarbij ruimte is voor eigen verbeelding en interpretaties.
Moord is moord
Van Dongen heeft niet de intentie om te overtuigen, en dat blijkt ook weer uit deze expositie. Hier draait het om zijn werk en de manier waarop hij de dekolonisatieperiode belicht, met aandacht voor verschillende culturele perspectieven. Zijn doel is om deze bloedige periode vanuit een meervoudige invalshoek te vertellen.
Het geheel
Gezien de kleine ruimte moeten er keuzes gemaakt worden. De nadruk ligt op zijn werk als striptekenaar, niet op zijn illustraties. Het is duidelijk geen overzichtstentoonstelling. Dat pretendeert het ook niet te zijn. Alleen werk dat is verbonden met Indonesië wordt tentoongesteld. Ondanks de geringe omvang van de ruimte blijf je dingen ontdekken. De afwisseling in media houdt je scherp. Daarnaast krijg je een mooi beeld van wat er allemaal komt kijken bij het maken van een strip. In dit geval voor ‘Rampokan’ en ‘Familieziek’.
Voldongen
Voor liefhebbers van zijn werk is deze expositie een prachtige aanvulling op het boek‘Voldongen – 40 jaar werk’. Een boek met een rijk geïllustreerd overzicht van het werk dat Van Dongen in 40 jaar heeft gemaakt. Vooral de interviews, te zien op videoschermen, geven een mooie extra toevoeging. Het is ook heel waardevol om originelen die in het boek staan in het echt te kunnen bekijken.
Geschiedenisles
Daarnaast geeft de informatie bij de expositie een geschiedenisles over een onderwerp dat weinig aandacht krijgt in onze geschiedenisboeken. Mede door het werk van Van Dongen en dit soort exposities krijgt het postkoloniale debat weer een nieuwe impuls. Ik vertrek met meer bewondering voor Van Dongens werk en aangewakkerde nieuwsgierigheid naar de geschiedenis van Indonesië.
De expositie ‘Indonesië verbeeld – Het persoonlijke werk van Peter van Dongen’ is nog t/m 4 mei 2025 te zien in Storyworld – Groningen.
Peter van Dongen – Voldongen, 40 jaar werk
