De Zazous 1, De ballade van soldaat Odawaa en Herr Doktor: geen weg terug. Drie stripboeken van Lauwert die in de Eerste of Tweede Wereldoorlog spelen. Wij zien een rode draad!
Door Martijn Douma
Uitgeverij Lauwert gaat in hoog tempo verder met het publiceren van graphic novels en stripboeken van hoge kwaliteit. Drie stripboeken over de Eerste en Tweede Wereldoorlog vormen een mooie aanleiding voor een drie-in-één recensie!
Ik trap af met De Zazous 1, het eerste deel in een drieluik over een groep tieners die, ondanks de beperkingen die de Duitsers hebben opgelegd, blijven dansen in Parijs. Dan door naar een stripboek met een grimmige sfeer: De ballade van de soldaat Odawaa, waarin een Canadese native American soldaat in WOI als sluipschutter dood en verderf zaait in het niemandsland tussen de Duitse en Franse linies. Afsluitend bespreek ik een stripboek over een Franse huisarts die in WOII onbedoeld aan het Oostfront belandt, waar de Duitsers het tegen de Russen opnemen.
De Zazous: Parijse dansgroep danst door tijdens de Duitse bezetting
In het eerste deel van het drieluik De Zazous, getiteld ‘All too soon’, gaat het leven gewoon door wanneer in 1940 de Duitsers Parijs binnenvallen. Een groep tieners die zich ‘De Zazous’ noemt, blijft in het geheim dansfeesten organiseren alsof er geen avondklok is. De jongvolwassen vrijbuiter Frankie wordt door een politiechef gedwongen om te infiltreren in deze wereld vol jazz en swing – muzieksoorten die Amerikaans zijn, en dus verboden. De dochter van de chef is namelijk een Zazou.
Raddraaier
Terwijl de Duitsers in de stad steeds harder optreden tegen de inwoners, moet Frankie leren dansen om de schijn op te kunnen houden en de Zazous in de gaten te kunnen houden. Daarnaast moet hij voor zijn zusje zorgen. De raddraaier komt erachter dat hij als een vriend wordt omarmd door de groep, en dat zet hem aan het denken.
Vrolijkheid en ernst
Dit verhaal wist me te verrassen door de combinatie van dansende vrolijkheid en de ernst van de bezetting. Een originele invalshoek, met aimabele karakters. De Spaanse scenarist Salva Rubio (1978), die naast een achtergrond in kunstgeschiedenis ook een mastertitel scenarioschrijven in bezit heeft, begint zijn naam steeds meer te vestigen met zijn originele en inspirerende verhalen. Zoals recentelijk ‘De bibliothecaresse van Auschwitz’, ‘Django – vonken en vuur’ en ‘Degas – de dans van de eenzaamheid’.
De tekeningen zijn fris en dynamisch. Tekenaar Danide (echte naam: Daniël Deamo, Spanje, 1981), van wie dit album het debuut in Nederlandstalig gebied is, weet niet alleen mensen op een goede manier te portretteren, hij presteert het ook veel actie uit zijn tekeningen naar voren te laten komen. De inkleuring, door Walter, is ook nog eens au point. Het boek wordt afgesloten met een interessant dossier van 7 pagina’s getiteld ‘Dansen op het hakenkruis’, over de context van De Zazous – want ook al zijn verhaal en karakters verzonnen, ze hebben echt bestaan!
De Zazous 1 is een zeer aangename verrassing!
De ballade van soldaat Odawaa: legendarische sluipschutter slaat toe in niemandsland
Vanaf februari 1915 helpen Canadese troepen in Frankrijk tegen de Duitsers te vechten. Onder hen bevindt zich een aantal native Americans, van wie Joseph Odawaa er een is: sluipschutter, en lid van de Cree-stam. Zijn dodelijke precisie en ongrijpbaarheid maken hem al snel een legende.
Mens of duivel
Kapitein Ernest Keating en zijn mannen worden ingezet om een groep Duitse plunderaars, die in het niemandsland tussen de linies opereren, uit te schakelen. Er is iets vreemds met deze bende aan de hand: ze staan onder leiding van commandant Von Schaffner, die enige tijd eerder door Odawaa om het leven is gebracht. Uiteraard wordt de levende legende ingezet om Von Schaffner definitief naar de eeuwige jachtvelden te helpen. De sluipschutter heeft inmiddels ook onder de Duitsers een grote en zeer gevreesde naam opgebouwd. Zijn komst betekent angst en dood. Is hij wel een mens, of is hij de duivel in eigen persoon?
De tekeningen, van Christian Rossi, zijn realistisch, bloederig en donker en duister. De toon is gezet. Een combinatie van thriller, western en oorlogsstrip die heel goed werkt. Je wordt het verhaal ingezogen, heen en weer geslingerd en komt er gedesillusioneerd weer uit. Want zoals dingen worden voorgesteld blijken ze niet te zijn. Pracht album.
Herr Doktor: geen weg terug
Martin Wisenfall is huisarts in Straatsburg. Wanneer in de loop van 1940 de situatie in de stad dreigend begint te worden, vertrekken zijn vrouw Elisabeth en dochter Solange naar Parijs. De laatste twee zijn namelijk joods, terwijl Martin dat niet is. En in Parijs zou het veiliger voor ze zijn op dat moment. Martin blijft achter om zijn werk voort te zetten en bezoekt zijn gezin regelmatig.
Oostfront
Wanneer een Duitse soldaat in zijn handen overlijdt, ontloopt hij de doodstraf door als arts naar het Oostfront te trekken. Gestoken in een SS-uniform belandt hij er in de gruwelijke oorlogssituatie waarvan in Oekraïne sprake is. Wanneer hij eindelijk weer de kans krijgt naar Parijs te gaan, blijkt zijn vrouw na een razzia te zijn gedeporteerd. Het is onzeker of ze nog in leven is en waar ze zich bevindt…
Plan
Het feit dat Herr Doktor Wisenfall vloeiend Duits spreekt, arts is en ervaring aan het Oostfront heeft, maakt hem vervolgens perfect geschikt voor een plan van het Duitse verzet: hij moet Hitler vermoorden. Martin werkt mee en voor hij het weet is hij onder een schuilnaam als arts gevestigd in een dorp in de Beierse Alpen, op steenworp afstand van de Berghof: Hitlers buitenverblijf. Na het Oostfront staat hij nu voor een heel andere uitdaging…
Het eerste deel van het verhaal, dat geschreven is door Jean-François Vivier, draait om hoe de arts bij het Oostfront terechtkomt en zijn gezinnetje uiteen gerukt is. Er zit een goede opbouw in qua spanning, en het komt realistisch over. Het tweede deel gaat over Martins opdracht om Hitler te vermoorden. Dat komt, gezien de ernst van het eerste deel, best wel uit de lucht vallen. Ik bleef er het gevoel aan overhouden dat het wel erg onrealistisch is.
Passend
De tekeningen, van de hand van Denoël (pseudoniem van Régis Parenteau-Denoël, 1970), zijn realistisch en voorzien van een passend kleurenpalet. Ze ogen wat statisch, maar het is allemaal wel passend bij het verhaal. Scenarist Vivier zou je overigens kunnen kennen van Hercule Poirot: ‘De zaak Styles’ en het oneshot ‘Kolbe – een heilige in Auschwitz’.
Résumé
Voor een ietwat minder deprimerende kijk op de Tweede Wereldoorlog is De Zazous een aanrader. De ballade van soldaat Odawaa is een sterke thriller in het niemandsland, tijdens WOI. Herr Doktor laat een meer psychologische kant zien van de oorlog, maar kent een wat vergezochte wending.
De Zazous 1/3: ‘All too soon’
Scenario: Salva Rubio
Tekeningen en inkleuring: Danide
Uitgeverij: Lauwert
64 pagina’s / hardcover / € 21,95
Oordeel: ****½
De ballade van soldaat Odawaa
Scenario: Cédric Apikian
Tekeningen: Christian Rossi
Inkleuring: Walter
Uitgeverij: Lauwert
86 pagina’s / hardcover / € 25,95
Oordeel: ****½
Herr Doktor: geen weg terug
Scenario: Jean-François Vivier
Tekeningen: Denoël
Inkleuring: Anna
Uitgeverij: Lauwert
112 pagina’s / hardcover / € 27,95
Oordeel: ***½
