Home graphic novel Kinderland: de DDR door de ogen van een kind

Kinderland: de DDR door de ogen van een kind

De schooltijd: de tijd in je jeugd waarin bepaalde dingen heel belangrijk zijn die, wanneer je er nu aan terugdenkt, erg triviaal lijken. Dat zien we ook bij Mirco Watzke, de 13-jarige hoofdrolspeler van deze graphic novel.


Door Martijn Douma

De streber en de rebel

Mirco zit in de 7e klas en doet zijn best op school, is een brave misdienaar en luistert goed naar zijn ouders. Erg populair is hij niet – het feit dat hij een bril draagt en een bijzonder kapsel mèt matje heeft helpt daar niet in mee – want hij wordt als streber gezien. Klein als hij is wordt hij ook nog eens lastiggevallen door een paar vroeg volwassen bullebakken uit hogere klassen. Een nieuwe klasgenoot, Torsten, schiet hem te hulp. Terwijl Mirco er het beste van wil maken kan het Torsten allemaal wat minder schelen: hij is wat rebels. Of dat nu komt door zijn moeder, die vaak dronken is, of door zijn vader, die met de noorderzon is vertrokken is: het zou allebei maar zo kunnen. 

Tafeltennis
De vriendschap met Torsten zorgt er bij Mirco voor dat hij dingen meemaakt die hij uit zichzelf niet zou hebben gedaan. Zoals heibel schoppen op een schoolkamp of in een vechtpartij belanden. Ook komt Mirco erachter dat hij over een onvermoed talent beschikt: tafeltennis! En laat dat nu net iets zijn waar de hele klas in geïnteresseerd is. Hij stijgt in aanzien en krijgt zelfs aandacht van de meisjes. Het hele album door wordt erop los getafeltennist, met een groot schooltoernooi als climax.  

Jungpioniere en communisme
Tot zover lijkt dit een normaal verhaal over de vrij zorgeloze jeugd van een normale jongen. Maar door deze alledaagse zaken heen is het leven in de DDR van vlak vóór de val van de Muur gevlochten: de meeste kinderen (Mirco ook) zijn lid van de Jungpioniere, een jeugdafdeling van de Communistische Partij. Sommige straten in de stad hoef je niet in te lopen, want ze lopen dood: daar is de Muur dwars overheen gebouwd. Dat kan best lastig zijn, als je aan het spelen bent!

Het Westen
Een klasgenootje van Mirco is erg verdrietig want haar vriendinnetje komt na de zomer niet opdagen op school. De juf, overtuigd lid van de Partij en leidster van de Jungpioniere, laat vallen dat het meisje niet terugkomt: ze is met haar familie naar het Westen gevlucht. Iedereen op school weet dat spullen die in de DDR gemaakt zijn kwalitatief slecht zijn. Aan goede spullen uit het Westen is bijna niet te komen… 

De Koude Oorlog op de achtergrond
Kinderland – Een jeugd in de schaduw van de muur laat zien hoe het leven in de DDR was door de ogen van een kind. Het communistische regime was in het openbare leven overal aanwezig, vooral op school en natuurlijk bij de jeugdpartij. Voor kinderen was dat de normale gang van zaken. De DDR en het communisme waren geen issues want andere dingen waren veel belangrijker. De Koude Oorlog lijkt voor hen dan ook vooral op de achtergrond aanwezig te zijn. Voor de volwassenen lagen de zaken toch wel anders en ook daar krijgt de lezer iets van mee.  

Speels getekend
De tekeningen van Mawil, die ook de tekst voor zijn rekening nam, zijn speels, leuk en vol vaart. Het duurde bij mij wel een aantal pagina’s voordat dit tot me doordrong: in eerste instantie kwam het grafisch gezien wat simplistisch over, maar toen ik er eenmaal inzat begon het flink te leven. Leuk gedaan! 

Autobiografisch!?
Het heeft er alle schijn van dat Kinderland autobiografisch is, of in ieder geval gedeeltelijk: auteur Mawil heet in werkelijkheid Markus Witzel, bijna een anagram van Mirco Watzke. Hij is in 1976 in Oost-Berlijn geboren, dus toen de Muur viel was hij ook 13 jaar oud. Een foto op de achterkaft toont een jongetje met een bijzonder kapsel en een grote bril. Toeval? Ik vermoed van niet. 

Kinderzaken en communisme
Kinderland geeft een inkijkje in het leven van een kind in het DDR van de jaren ‘80. Een leven waarin normale kinderzaken belangrijk zijn en het communisme een normale bijzaak is. Aandoenlijk en boeiend van begin tot eind! 

Mawil (Markus Witzel) is in 1976 geboren in Oost-Berlijn. Kinderland is zijn eerste boek dat in het Nederlands is gepubliceerd. In eigen land brak hij in 2003 door met Wir können ja Freunde bleiben, dat de ICOM Independent Comics prijs heeft gewonnen in de categorie “funny”. Kinderland heeft in 2014 de Max und Moritz-prijs voor beste Duitstalige strip gewonnen. 


Tekst en tekeningen: 
Mawil 
Uitgever: Soul Food Comics 
Vertaling, vormgeving en lettering: Sigge Stegeman 
Redactie: Toon Dohmen en Clemens Horn 
296 pagina’s / hardcover / € 27,50 / ISBN: 9789492882035 

[bol_product_links block_id=”bol_5c50b777b60bc_selected-products” products=”9200000095526466″ name=”kinderland” sub_id=”” link_color=”003399″ subtitle_color=”000000″ pricetype_color=”000000″ price_color=”CC3300″ deliverytime_color=”009900″ background_color=”FFFFFF” border_color=”D2D2D2″ width=”250″ cols=”1″ show_bol_logo=”1″ show_price=”1″ show_rating=”1″ show_deliverytime=”1″ link_target=”1″ image_size=”1″ admin_preview=”1″]