Een verhaal over de vriendschap tussen striptekenaar Paco Roca en muzikant José Manuel Casañ, de werelden van de strip en de muziek en het creatieve proces erachter.
Door Martijn Douma
Paco Roca: stripauteur
Paco Roca is een van de belangrijkste Spaanse stripauteurs van dit moment. Hij levert al jaren goede graphic novels af, zoals zijn doorbraakalbum Rimpels uit 2007 (vertaling: 2009, Silvester Strips): een indrukwekkend en ontroerend verhaal over een man met Alzheimer die in een verzorgingshuis is beland. Meer recent (2017) verschenen in vertaling bij Soul Food Comics zijn graphic novels La casa en Sporen van het toeval, over respectievelijk de verwerking van de dood van Roca’s vader en de Spaanse bevrijders van Parijs in WOII. Uiteenlopende thema’s maar allebei een genot om te lezen en om naar te kijken.
José Manuel Casañ: rockster
In Het kruispunt gaat Roca op de autobiografische voet verder: hij is bevriend geraakt met José Manuel Casañ, de zanger van de (vooral in Spanje en Zuid-Amerika) beroemde band Seguridad Social. Deze band, die begin jaren ‘80 doorbrak met een combinatie van punk en ska, heeft in de loop der jaren een ontwikkeling doorgemaakt qua muziekstijl, die via rock heeft geleid tot reggae en rumba. In totaal zijn er meer dan een miljoen platen verkocht van Casañs werk, wat een goede indicatie geeft van de roem van Seguridad Social.
Het project: strips en muziek rond een thema
Het album gaat van start met de kennismaking tussen Paco en José Manuel en de klik die ze blijken te hebben, die vervolgens leidt tot een samenwerking. Daartoe gaan ze elke maand uit eten om verhaallijnen te bedenken, die ze elk afzonderlijk zullen omzetten in respectievelijk een stripalbum en een muziekalbum. De verhaallijnen handelen over de geschiedenis van de rockmuziek en de verschillende subgenres die daaronder vallen. Naast de gesprekken in een restaurant gaat Roca ook bij Casañ op bezoek in de studio, waar onder andere nieuwe opnames voor Seguridad Social worden gemaakt en Casañs aandeel in het project wordt opgenomen.
Sterrendom
Tijdens de etentjes komen de verschillen en overeenkomsten tussen de levens van beide mannen aan bod. Bij José Manuel gaat het over zijn rock ‘n’ roll-leven, het succes dat hij had en hoe het is om beroemd te zijn. Bij Paco gaat het onder meer over de behoefte om in alle rust te kunnen werken en juist het gebrek aan roem (maar: is dat wel zo erg?). En passant kom je zo veel te weten over de geschiedenis van de band Seguridad Social en zijn zanger en leer je ook Paco Roca en het leven van een striptekenaar beter kennen. Daarnaast deelt Casañ ook een en ander aan gegevens over hoe de muziekindustrie werkt en verhaalt Roca over de wereld van de stripuitgeverij.
Verstripte songs
Bij wijze van interludes worden al deze gesprekken en informatie afgewisseld met verstrippingen van de 11 Spaanstalige songs die José Manuel heeft geschreven. En inderdaad: er passeren 11 verschillende genres de revue, zoals valt te beluisteren in het door Casañ geschreven album ‘La Encrucijada‘ via deze link (Spotify). De verstrippingen zijn allemaal getekend in een stijl die min of meer overeenkomt met de periode waarin de muziek ontstond en vormen daarmee ‘onderbrekingen’ van het verhaal.
Creatief proces
Er wordt dus veel gesproken in dit album en er wordt veel informatie gedeeld. In wezen wordt ook het creatieve proces van dit boek zelf zichtbaar: de aanzet, de inspiratie, de ideeën en de uiteindelijke uitvoering (heel ‘meta’ dus!). Deze graphic novel is niet zonder slag of stoot tot stand gekomen, dat blijkt duidelijk uit de manier van vertellen. Dit gegeven maakt het des te interessanter om over het proces te lezen. Omdat er zóveel informatie gedeeld wordt en de setting van het verhaal veelal dezelfde is (restaurant of studio) en bovendien best serieus van aard dreigt de eentonigheid op momenten toe te slaan. Door middel van de interludes (verstripte songs) heeft Paco Roca dit grotendeels op vakkundige wijze weten op te lossen. Wat meer smeuïge verhalen over het Rock ‘n’ Roll-leven van José Manuel Casañ had deze graphic novel nog net iets meer sjeu kunnen geven, maar goed: je kunt nu eenmaal niet alles hebben.
Het kruispunt vormt een bijzondere combinatie van een verhaal over vriendschap, de werelden van de strip en de muziek en de creatieve processen erachter. Interessant en lezenswaardig! Maar niet per se om mee te lachen.
Auteur: Paco Roca
Vertaling: Myrthe van den Bogaert en Daan Pieters
Redactie: Marcel Brouwer en Sigge Stegeman
Uitgever: Soul Food Comics
160 pagina’s / € 24,95 / paperback / ISBN 9789492882028
