Schaamte. Een woord dat schuilgaat onder de taboeparaplu. Frans Hultermans voelt het in iedere vezel van zijn lijf. Hij is het zwarte schaap van de familie en schaamte maakt plaats voor woede en verzet. Het werpen van een molotovcocktail tegen het verkeerde huis levert hem een enkeltje naar het gevang op. Na zijn periode van afzondering komt Frans in aanraking met de Rode Jeugd, een communistische beweging die sympathiseert met het gedachtegoed van Mao Zedong, het Maoïsme.
Door: Bastiaan van Esch
Rode Jeugd
Aan het einde van de zestiger jaren drukt de Rode Jeugd een steeds steviger stempel op de samenleving. Ontstaan in Amsterdam als afsplitsing van de Rode Vlag Beweging radicaliseert de Eindhovense afdeling. De Rode Jeugd haalt met regelmaat de voorpagina’s door het plegen van aanslagen op de gevestigde orde. Doel is de macht terug te geven aan het volk. Er ontstaat een kat-en-muisspel tussen de politie en de actiegroep. Als lid van deze Marxistische groepering ontpopt Frans Hultermans zich tot de revolutionair van familie.
Loopbaan zonder toekomstperspectief
Frans is een denker. De zoon van de arbeidersfamilie raakt steeds meer ontvreemd van het gezin. Terwijl zijn ouders een saai en eenvoudig leven leiden, ontwikkelt Frans zich wel tot iemand zoekende is naar zingeving en perspectief. Door het lezen van boeken en het stellen van kritische vragen komt hij los van zijn familie. Hij neemt de taal van zijn boeken over en het Eindhovense dialect dat de familie zo gewoon is past hem niet meer. De worsteling die Frans voert met zijn ouders zorgt voor de nodige spanningen. Daardoor ontstaan de grootste ruzies. Alle gebeurtenissen leiden tot tweespalt en Frans moet noodgedwongen zijn biezen pakken.
Verzet tegen Philips
Frans verzet zich tegen het grote Philips. Net als zijn vader hebben er zoveel mannen uit Eindhoven hun baan aan Frits Philips te danken. Moeder vindt dat je daar dankbaar voor moet zijn. Frans denkt er het zijne van en laat dit duidelijk blijken. Het is niet meer dan een slecht betaalde baan zonder enige vorm van loopbaanperspectief. Je doet je werk, je gaat drie dagen per jaar los tijdens Carnaval, zet je werkgever voor schut met een biertje in de hand en gaat vervolgens weer over tot de orde van de dag. Frans is er klaar mee. Zo’n leven zal hij niet leiden.
Strijd zonder te zegevieren
Naarmate de jaren verstrijken wordt Frans steeds verder in het nauw gedreven. De Rode Jeugd staat steeds meer met de rug tegen de muur en wordt daardoor steeds extremer. De verhoudingen binnen de familie zijn tot het vriespunt gedaald en de strijd tegen de gevestigde orde wordt in de ogen van Frans en zijn kameraden niet de strijd die het had moeten zijn. Wantrouwen voert de boventoon en resulteert in een strijd zonder te zegevieren, met de politie als lachende derde.
Deel 1 van een drieluik
Na het lezen van het eerste deel, verlang je naar wat er nog op stapel staat. In 2023 en 2025 volgen deel twee en drie. Het is Maurice van Turnhout (scenario) en Matijs van de Kerkhof (tekeningen) gelukt om een kwalitatief goede graphic novel uit te brengen. Een boek dat historisch goed onderlegd is en de nodige educatieve lading geeft aan een roerige periode uit het Eindhoven van de twintigste eeuw. Het scenario is voor een lezer van boven de rivieren goed te volgen. Het Eindhovense dialect zorgt regelmatig voor een glimlach op het gezicht. De tekeningen zijn goed en laten een enorme arbeidsintensiteit zien. De tekeningen zijn niet laagdrempelig voor een graphic novel. Dit komt doordat Matijs van de Kerhof een bijzondere tekenstijl hanteert. Alle tekeningen zijn in zwart-wit en geven de bekoelde verhoudingen tussen de familie en kameraden goed weer.
Lichtstadfamilie – Een Eindhovense Kroniek – Deel 1 Kameraden 1968-1972
Scenario: Maurice van Turnhout
Tekeningen: Matijs van de Kerkhof
Uitgeverij: ISVW Uitgevers
182 pagina’s / €22,50 / Softcover
