Parijs, mei 1968. Het is chaos in de stad. Honderden studenten zetten een grote demonstratie op poten. Partizanen worden ze genoemd. De Franse politie grijpt hard in maar de demonstranten geven niet op. Zij gaan voor gelijkheid. Wat de activisten nu nog niet weten, is dat zij een jarenlange revolutie in gang hebben gezet.
Door Jolijn Hooiveld
In dit verhaal volg je Elise. Ze is een studente die van Lyon naar Parijs trekt. Daar begint haar activistische leven als zangeres. Ze schrijft ‘catchy’ songs die ze opdraagt tijdens de protesten. De geschiedenis over die periode vertelt ze zelf. Je springt door de tijd en leert zo Elises verhaal kennen. De schrijfster, Dominique Grange, vertelt in het nawoord dat het boek “niet autobiografisch is” maar “ook geen fictie”. Dit laat ze dus een beetje in het midden.
Oppervlakkig
Zelf vind ik Elise een beetje saai. Natuurlijk is het een stoere vrouw die voor emancipatie strijdt, maar als karakter is ze niet erg bijzonder. Diepgang lijkt er niet echt in te zitten en ze ondergaat nou niet bepaald een karakterontwikkeling.
Missende clou
Maar niet alleen Elise als hoofdpersonage mist ontwikkeling, het verhaal zelf ook. En dat terwijl het verhaal zich over een periode van 10 jaar afspeelt. Genoeg tijd voor een keerpunt zou je denken. Toch valt dat tegen. Ik mis de clou in het verhaal. Van een duidelijke rode lijn naar een eindpunt is geen sprake, gebeurtenissen lijken zich te herhalen. Protesten, onderduiken, vluchten, politiegeweld et cetera. Dit alles komt alleen niet echt tot een hoogtepunt en de strip eindigt zonder concrete oplossing. De vertelling sluit dan ook af met de zin “Dit was het begin, de aflossing komt”. Het ontbreken van een ontknoping is ook een interessante weerspiegeling van de maatschappelijke realiteit. Want het klopt wel, zelfs na jaren protesteren veranderde er niet erg veel in Frankrijk. De strip bemoedigt daarin door te gaan met strijden voor emancipatie.
Geschiedenisboek
In die 10 jaar gebeurt er wel een hoop. Je wordt gebombardeerd met informatie, naar mijn mening soms te veel. Je raakt er het overzicht door kwijt en je kunt niet alles onthouden. Dit komt ook doordat je heen en weer gaat in de tijd. Van 1968 naar 1972, en dat terwijl Elise het verhaal vanuit het heden vertelt. Voor een historicus, Fransman of voor in een geschiedenisles misschien begrijpelijk. Maar als gewone lezer soms te ingewikkeld. Het boek is trouw aan de realiteit, want jaartallen, organisaties en data kloppen allemaal. Het geeft de klassenstrijd in Frankrijk van destijds goed weer en laat niets aan de verbeelding over. De harde realiteit in het Frankrijk van de jaren zestig wordt goed in beeld gebracht. Van racisme en discriminatie tot aan heftig politiegeweld.
Dit zijn onderwerpen die in Frankrijk nog steeds erg actueel zijn. Het is goed dat Dominique Grange deze onderwerpen aankaart en daarmee niets verdoezelt. Het boek over de protesten is eigenlijk al een protest op zich. Want racisme en een klassenstrijd zijn helaas nog aan de orde in Frankrijk.
Stripmeester Tardi
Over de tekeningen ben ik daarentegen wel enthousiast. Ze zijn zwart-wit en niet erg gedetailleerd. Toch weet Tardi elke keer de sfeer goed neer te zetten. Met weinig details worden gruwelijkheden niet afgedaan en weerspiegelt hij op een krachtige wijze de realiteit. Van Tardi mag je ook wel kwaliteit verwachten. Hij heeft al heel wat grote werken op zijn naam staan. Zoals ‘De loopgravenoorlog’ dat de zevende plek in de Grenzeloze Top 500 van stripspeciaalzaak.be behaalde in 2012. Maar zijn werk scoort over het algemeen vaak hoge ogen in lijstjes met beste stripboeken. Hij heeft ook in deze bundel niet teleurgesteld. Zelf komt hij ook voor in het verhaal. Zijn echtgenote eindigt haar relaas met hoe ze Tardi ontmoette op een stripredactie en hoe ze uiteindelijk samen eindigden.
Naar mijn mening is dit verhaal een gemiste kans om echt een tegengeluid te laten horen. Ik denk dat Grange op een veel sterkere manier had kunnen laten zien wat er allemaal anders kon in de maatschappij. Daarentegen laat ze wel goed zien dat je je soms hopeloos kan voelen en dat acties als een druppel op een gloeiende plaat lijken. Tardi weet met zijn tekenwerk het zwakke scenario grotendeels te compenseren. Elise en de nieuwe partizanen is een goeie poging, maar het heeft de hoge verwachtingen die ik voor het lezen had niet kunnen verzilveren.
Elise en de nieuwe partizanen
Scenario: Dominique Grange
Tekeningen: Jacques Tardi
Uitgeverij: Silvester strips
176 pagina’s / hardcover / €39,95
Haal dit boek bij je favoriete winkel of bestel direct online:
