Home graphic novel K1ND: het trauma van de Chinese éénkindpolitiek

K1ND: het trauma van de Chinese éénkindpolitiek

K1ND vertelt het verhaal van vier ouderparen uit China die een kind verliezen en daar de gevolgen van moeten ondervinden. De overheid hanteerde een éénkindpolitiek en stimuleerde de mensen om zo lang mogelijk te wachten met het krijgen van een kind. Alles om de bevolkingsgroei af te remmen.

Door Bastiaan van Esch

Het was niet tegen de regels om opnieuw een kind te krijgen als het eerste kind stierf. De natuur moest wel een handje meehelpen, maar vaak was het biologisch gezien niet meer mogelijk en bleven de getraumatiseerde echtparen voor de rest van hun leven kinderloos.

Onhoudbaar
De Chinese overheid had in de tweede helft van de vorige eeuw te maken met een immense toename van de bevolkingsgroei. In de jaren ’70 werd de situatie onhoudbaar en men bedacht uiteindelijk een list: ieder echtpaar mocht maximaal één kind krijgen.

Propaganda
In de steden was een tweede kind in hetzelfde gezin strafbaar. In het straatbeeld draaide de overheidspropaganda op volle toeren. Het niet volgen van deze regel kon voor een hele gemeenschap een desastreus effect teweegbrengen, met gedwongen sterilisatie bij mannen tot gevolg. Bij vrouwen werden onder dwang spiraaltjes ingebracht. Er waren per regio wel uitzonderingen. Boeren mochten vaak twee kinderen krijgen en als het eerste kind een meisje was, werd het toegestaan om een tweede kind te krijgen.

Vergrijzing
De communistische partij voorzag onvoldoende dat de sociale en maatschappelijke gevolgen catastrofaal zouden zijn. Een kind hoort ruzie te maken met een broertje of zusje, hoort beschermd te worden of te beschermen. Maar een nog groter probleem: hoe vang je na al die jaren van éénkindpolitiek de vergrijzing op? Onder grote druk is het beleid voor de beperking van gezinsgroei losgelaten. Vanaf mei 2021 is het voor ouders zelfs mogelijk om drie kinderen te krijgen.

Wang Ning en Ni Shaoru
Scenarist Wang Ning heeft 4 verhalen over dit thema geschreven die door evenveel tekenaars uitgewerkt zijn tot beeldverhaal. K!ND start met een vertelling over een kind dat ontvoerd wordt. De ouders blijven tot in lengte van dagen wachten op en zoeken naar hun verdwenen nakomeling.

De illustraties van Ni Shaoru overtreffen mijn verwachtingen op vele punten. De wanhoop en het verdriet zijn bijvoorbeeld krachtig verbeeld. De aquarelverftekeningen spreken sterk tot de verbeelding en de wijze waarop gebruikgemaakt wordt van de kadrering is verfrissend. Het is voor mij direct het meest aangrijpende verhaal van deze bundeling.

Ziekte
Het tweede verhaal gaat over een welgesteld gezin. De hoofdpersoon is Momo. Alles lijkt op rolletjes te gaan. Dochterlief wordt naarmate ze volwassen wordt gegrepen door de liefde. Ze overtuigt uiteindelijk haar hele familie, maar dan slaat het noodlot toe. Er wordt vergevorderde nierkanker geconstateerd bij Momo en een proces van vallen en opstaan in het loslaten wordt ingezet.

Schakelen
De manga-achtige tekenstijl van Wu Yao is in het begin even schakelen. Het is compleet anders dan het werk van Ni Shaoru. Het is daarom aan te raden na elk verhaal het boek even te laten voor wat het is. De illustraties zijn voorzien van weinig details en ook qua kleurgebruik sluit het aan bij de treurige omstandigheden waarin Momo verkeert.

Eeuwige liefde
Kunstenaar Xi Ziran heeft een indringend verhaal getekend over het gemis van een kind dat veel te vroeg weggenomen is bij een liefdevol echtpaar. Wang Ning beschrijft in het derde verhaal het leven van een oude vader die kampt met nachtmerries. Zijn zoon Xiao Ming was zijn alles en duikt telkens op in zijn dromen.

Het verlies is ondraaglijk, ondanks het feit dat ze gezegend zijn met een gezonde dochter. Zij draagt de naam Xiao Hong. Het meisje kan natuurlijk nooit de plek van haar overleden broer innemen, maar hoe confronterend ook, heeft ze wel dezelfde interesses als haar broer. Xiao Hong heeft een vader en een moeder die er alles aan doen om een zo gewoon mogelijk leven te leiden, maar het is de vraag of zij hun dochter onvoorwaardelijke liefde kunnen geven.

De laatste wens
Qin Chang brengt het leven van moeder Xiao Meng en haar dochter Leilei in beeld. Het dagelijkse leven staat in het teken van het zo veel mogelijk blijven genieten van elkaar, want Leilei zal niet veel ouder worden dan 25. Ze heeft bij haar geboorte een kwaadaardige tumor in haar lijf. Het gezwel is een tikkende tijdbom en zal op een zeker moment de overhand krijgen, waarna het snel afgelopen zal zijn.

Xiao Meng is naast een bezorgde moeder ook een bewierookt striptekenaar. Ze is zeer succesvol, want ze verkoopt van haar boeken miljoenen exemplaren en haar schilderijen gaan voor een stevige prijs naar de hoogste bieder. Dit alles staat in schril contrast met de onzekere toekomst van moeder en dochter. Alles is eraan gelegen om Leilei haar laatste wensen uit te laten komen. Iedere keuze is gericht om het beste voor haar dochter te realiseren. Op het moment dat Leilei aangeeft wat definitieve laatste wens is, dan is dat hetgeen dat vervuld moet worden.

Eindoordeel
Van de vier verhalen spreekt de tekenstijl van Qin Chang mij het minste aan. Wellicht denkt scenarist Wing Nang er net zo over, gezien de plek die dit verhaal gekregen heeft in K1ND. Dit geldt ook voor het scenario en tekeningen van de andere twee verhalen. Na de vertelling over het ontvoerde kind waren mijn verwachtingen hoog gespannen. Daarna werd het na elk volgende verhaal minder. Dit gegeven kost een paar sterren voor wat betreft de totaalscore.

Het thema bespreekbaar maken is van groot belang voor al die ouders uit China die met vergelijkbare situaties te maken hebben. In de inleiding valt te lezen dat Wang Ning gedegen onderzoek heeft gedaan. Hij heeft met tientallen ouderparen gesproken en hun verhalen aangehoord. Het stoort mij overigens wel dat de eindredactie lijkt te ontbreken, vanwege meerdere taal- en stijlfouten. Desondanks heeft het geresulteerd in een mooi uitgegeven boek dat een indringende kijk geeft op het trauma en de gevolgen van de éénkindpolitiek voor de Chinese bevolking.

K1ND
Scenario: Wang Ning
Tekeningen: Ni Shaoru, Wu Yao, Xu Ziran en Qin Chang
Uitgeverij: Nanuq Cool Publishing
150 pagina’s / hardcover / € 24,95