Lila is anders. Ze vraagt om een luisterend oor en ze heeft één wens: noem me Nathan. Het verhaal is waargebeurd en is aangrijpend en meeslepend. Een puber die heel goed weet wat er aan de hand is, maar waarbij de ogen van haar naasten nog gesloten lijken te zijn.
Door Bastiaan van Esch
Beeld het je eens in. Je ouders en je broertje vormen samen met jou een liefdevol gezin. Je ouders zijn blij met een dochter en een zoon en jouw broertje kijkt op tegen zijn grote zus. De mensen om je heen verwachten dat je voldoet aan het beeld van hoe een meisje hoort te zijn. Met kerst krijg jij van je oma een ‘mooie’ Hello Kitty tas en je broertje is blij met nieuwe auto’s voor zijn racebaan. Maar jij wil ook wat je broertje altijd krijgt. Om je moeder een plezier te doen, ga je op je eigen verjaardag in je nieuwe jurk op de foto. Vijf minuten later loop je weer rond in de kleren waar jij je prettig in voelt. Je weet dat je anders bent. De puberteit bonst op de deur en je eerste menstruatie is een feit. De schoolresultaten kelderen, je voelt je niet begrepen en grote ruzies en wederzijdse frustraties zijn aan de orde van de dag. Het is tijd voor actie.
Je wordt niet iemand anders
In de verwachtingen van mensen gaan in taalgebruik en gedrag veel vooroordelen schuil. Let er maar eens op. Ik ken iemand persoonlijk die in een proces van genderverandering zit. Het boek heeft mij geholpen om iets beter te begrijpen hoe iemand denkt, voelt en vecht tegen de vooroordelen die er zijn over mensen met een afwijkende genderidentiteit. De schreeuw van Lila naar haar ouders is luid. Ik word geen jongen, ik ben een jongen en ik zal ik straks ook uitzien als een jongen. Ik ben niet jullie ‘kleine meid”, nooit geweest ook! Het is een beeld van jullie eigen kijk op wie ik volgens jullie ben.
Transitie voor het hele gezin
In ‘Noem me Nathan’ ondergaat Lila een transitie van meisje naar jongen. Haar proces van lichaamsverandering is naast een innige wens, vooral een ongekende behoefte om zichzelf te kunnen zijn. Je volgt uiteraard voornamelijk de ervaringen van de hoofdpersoon, maar je kruipt ook in de hoofden van haar ouders en broertje. Ook zij ondergaan een transitie. Het beeld van hun dochter of zus is eindig en stopt. Dat doet iets met een mens. Je raakt je dochter of zus kwijt en je krijgt er een zoon of broer voor terug. Of je nou wil of niet. De persoon zelf verandert niet, dat is voor iedereen duidelijk, maar de impact is groot.
Zijn wie je bent is een grondrecht
De LHBTI+ gemeenschap heeft nog wel eens te kampen met bepaalde vooroordelen. Het zijn allemaal mensen die hun gevecht voeren. Elke dag staan ze op en gaat het gevecht door, want bij nieuwe contacten moeten ze opnieuw uit de kast komen. Dit wordt naar mijn idee door de maatschappij vaak onderschat. Dat je anders bent, plaatst je ongewild in een hoek. Dat je uit wil dragen dat je anders bent, is opkomen voor wie je bent.
Mensen zeggen weleens dat transgenders zich in een identiteitscrisis bevinden. Onjuist. Het is een taboe dat langzaamaan doorbroken wordt. En dat vieren ze samen met de LHBTI+ gemeenschap op een boot of in een optocht, met een regenboogvlag in de hand. Laat ze.
Toegankelijke tekeningen, prima scenario, doorgeefboek
‘Noem me Nathan’ speelt zich af in Parijs en is vertaald vanuit het Frans. Voor het thema van het boek maakt de locatie niets uit, want die is universeel. De vertaling is prima uitgevoerd en de teksten lezen prettig weg.
Het thema is zwaar en onderbelicht, maar de tekeningen zijn toegankelijk en laagdrempelig. De opzet van dit boek keert hierin terug. Het scenario en de tekeningen zijn op bepaalde momenten heftig, maar het is in balans. De tekeningen zijn schetsend op het papier gezet met een soepel lijnenspel. Emoties zijn voelbaar en de inkleuring is van een hoog niveau. De mooie kleuren geven de sfeer goed weer en houden je aandacht goed vast.
Ik raad aan dat leeftijdsgenoten, vaders en moeders, broers en zussen, leraren en andere betrokkenen dit boek lezen en doorgeven. Het inkijkje in het hoofd van een transgender levert je heel veel op. Stel vragen, let op hoe je iets zegt. Iedereen ís iemand.
Noem me Nathan
Scenario: Catherine Castro
Illustraties: Quentin Zuttion
Vertaling: Arend Jan van Oudheusden
Uitgeverij: Quirido Glow
141 pagina’s / € 18,99 / Softcover
