Home Nieuws Zo koopt de klant wèl graphic novels in je boekwinkel

Zo koopt de klant wèl graphic novels in je boekwinkel

stripbteaser Peter Nuyten
Peter Nuyten signeert in Eindhoven bij StripBteaser. Foto: Martijn Douma 2022.

Wie kent ze niet: de klagende boekhandelaren. Dat stomme Bol.com en online en alles. ‘Koop toch lokaal mensen!’ (ook al zijn mijn interieur en website niet gemaakt door de plaatselijke specialist) want zo helpen we elkaar. Maar ja, zie maar eens op te boksen tegen dat blauwe mannetje en zijn collega’s. Toch zijn er kansen. In ieder geval op het gebied van de graphic novel, vindt ook Chris Mokken van Scratch.

Door Jeroen van Esch
Om meteen met de deur in huis te vallen: wij zijn niet vies van Bol.com. Sterker nog, je vindt op de homepage en onder veel reviews een linkje naar deze webshop. Waarom? Omdat we zo als affiliate maandelijks een paar euro kunnen bijschrijven ter vergoeding van de nodige onkosten. Verder zijn we hier geheel vrijwillig aan het werk met onze passie: graphic novels, strips en kunstboeken.

Gemak
Maar dat terzijde. Het maakt dus geen fluit uit momenteel, waar je je boeken bestelt. Natuurlijk, doe je dit bij de winkel in de buurt dan maakt deze omzet. Dat is het enige verschil. Verder is het album helemaal hetzelfde, van cover tot binnenwerk. Zelfs de service van (bijvoorbeeld) Bol is uitstekend. Als ik een willekeurige graphic novel online bestel of aanschaf om de hoek, zijn ze exact het zelfde, niks anders aan te zien.
En daar zit nou juist de kneep.

Onderscheid
Consumenten willen uiteindelijk best meer betalen, mits er een bepaalde meerwaarde is. Extra service gaat dus allang niet meer op. Snelle levering? Als je voor de lunch bestelt (eventueel met inzet van een willekeurige cadeaubon) komt de koerier ’s avonds al langs en heb jij een topavond of op tijd een goed cadeau. Dus wat kan een uitgever de winkeliers extra bieden in dit achterhoedegevecht?
Ik zal alvast de codewoorden verklappen: distribueren & signeren.
Ja, inderdaad. Voorraad en die felbegeerde krabbel van een tekenaar voorin het boek.

Boekwinkel
Als men speciaal naar de stripwinkel of boekhandel gaat (betaald parkeren, rekening houden met winkeltijden, veel tijdsverlies), om een graphic novel of (Nederlands) stripboek te kopen moeten ze iets bijzonders halen: een kunstwerk dat speciaal voor hen voorzien is van een handtekening, geadviseerd door de specialist in de winkel. Hoe gaaf is het ook om zoiets weg te geven of te krijgen op een verjaardag, als origineel geschenk.

dédicace Anlor Martijn Douma
Een schitterende dédicace door Anlor, voor Martijn.

Uitgevers
Als uitgever kun je heel makkelijk nóg meer bieden, als het signeerverhaal voor boekwinkels te veel gedoe is. Verkoop bijvoorbeeld via de eigen website speciale series met een handtekening of dédicace; een persoonlijke tekening door de auteur. Tegen een dusdanige meerprijs dat er niet snel misbruik van gemaakt wordt. Of alleen op basis van een unieke tekst. ‘Voor Jeroen, van Piet’ verkoopt toch minder snel door aan een nietsvermoedend slachtoffer van een handelaartje dat Jannie of Freek heet. Desnoods laat je boekwinkels vouchers verkopen die in te leveren zijn bij de uitgevers, waarna de boeken gesigneerd worden thuisbezorgd. Ik noem maar wat.

Distributie
‘Ja, hartstikke mooi dat je deze discussie aanzwengelt,’ zegt Chris Mokken van het in graphic novels gespecialiseerde Scratch Books, als ik haar het bovenstaande voorleg. Maar volgens de uitgeefster ligt het probleem in eerste instantie veel dieper, namelijk al bij de verspreiding via de boekwinkels. ‘De verkoop via de online kanalen loopt ronduit goed. Maar er zijn slechts zestig literaire boekwinkels in Nederland die een aardige collectie graphic novels hebben. Daardoor zal de klant die de gewone boekhandel bezoekt zo goed als nooit, die zestig winkels daargelaten, een impulsaankoop doen of wat nieuws zal leren kennen: het ligt er gewoonweg niet. De aankopen in de ‘gewone’ boekhandel zijn bijna altijd gericht op: gezien op TV of in de krant gelezen. Bestellen, morgen geleverd.’ 
En ja, dat kan online dus net zo makkelijk.

Voorraad
Mokken: ‘veel boekhandelaren vertrouwen het medium strips nog steeds niet. Ze kennen de graphic novel niet voldoende goed, of hebben er zelfs nog nooit één gelezen en durven het dus niet te adviseren. Behalve bij de hierboven genoemde boekhandelaren die al wel een beetje lef tonen belandt een graphic novel zelden in een literaire boekhandel en, separaat punt, bijna nooit op een fraaie plek in de winkel, laat staan in flinke stapels.’
Zorg daarom dat je als boekwinkel een basisvoorraad stripboeken en graphic novels in huis haalt. Lees ze ook eens, zodat je het verschil ontdekt. ‘Want als je het enkel over strips hebt, denkt de gemiddelde lezer toch aan The Big Bang Theory en nerds, terwijl het niet voor niets de Negende Kunst heet’ laat onze social media redactrice Jaline fijntjes weten. Dus bijvoorbeeld alle Asterixen en Kuifjes compleet op voorraad, altijd goed. En daarnaast, om te beginnen, een selectie van tien graphic novels. Vraag gerust tips bij het gespecialiseerde Scratch of de andere uitgevers van deze prachtige werken: Silvester, Personalia, Oogachtend, Daedalus, Standaard et cetera. Of bezoek regelmatig deze website voor reviews van de tofste titels.

stripbteaser Martijn Douma 2022
Peter Nuyten signeerde in Eindhoven bij StripBteaser. Foto: Martijn Douma 2022.


Distributie, promotie, actie

Wanneer de distributie voor elkaar is, als er een mooie voorraad is, kun je ook sessies houden met auteurs benadrukt Chris meteen. ‘Signeren en andersoortige acties helpen zeker. Die moeten we faciliteren en die nooit in de weg zitten. Maar uiteindelijk wil je ook mooi werk van buitenlandse auteurs verkopen. Die zijn er maar zelden. En als ze er al zijn, dan kort. Maar ook de Nederlandse auteurs zullen uiteindelijk alleen kiezen voor de plekken met de beste verzorging, vergoeding en verkoopkansen. Want je moet ze de kost geven die het moeten doen zonder reiskostenvergoeding of moeten bedelen om een koekje bij de koffie.’

Goede maaltijd
In dezelfde vaart concludeert ze welke kant het volgens Scratch op moet. ‘Distributie, promotie en daarna acties met auteurs. Dat lijkt ons de beste volgorde van zaken om aan te werken. Echter, als in een goede maaltijd, nooit alleen op één ingrediënt mikken. In de goede verhouding voorbereiden en afbakken.

De Campbells.
Dédicace in De Campbells voor Martijn. Foto: Martijn Douma 2018.

Kansen
Chris is dus niet alleen maar aan het Mokken (ja ik kon het niet laten). ‘Die zestig boekhandels die we steeds noemen, dat waren er twee jaar geleden zo’n vijfenveertig. Als we meer willen verkopen moeten we als uitgeverijen vechten voor distributie. Zien eten, doet eten. Dus proberen we één voor één, boekwinkel voor boekwinkel, individueel warm te maken voor strips en graphic novels. En echt, elke boekwinkel is er één. Over weer twee jaar zijn het er dan misschien honderd.’

Wie weet waar dit toe kan leiden. Natuurlijk zijn hier zomaar wat gedachten, wilde ideeën en duidelijke speerpunten bij elkaar geveegd. Maar je moet ergens beginnen. En kansen zien als boekhandel: bijverkoop, opnieuw kennis laten maken met je mooie winkel, na een heftige corona-tijd. Et cetera, et cetera. Heel benieuwd hoe jij hier over denkt.