Als het in Nederland eens 10 dagen tropisch warm is, liggen we allemaal voor apegapen. De wereld komt voor ons gevoel tot stilstand, we kijken verdrietig naar onze stervende hortensia’s en slepen ons door de hittegolf. Totdat eindelijk de bevrijdende donderwolken verschijnen. Maar wat als de droogte tien jaar (!) duurt? Wanneer alles om je heen bedekt is met een dikke laag, gortdroog stof en niemand weet wanneer de regen komt? In Dagen van zand neemt Aimée de Jongh ons mee naar de Dust Bowl.
Door Jeroen van Esch
Dit fenomeen vond een goede 80 jaar geleden plaats in Oklahoma, midden in de Verenigde Staten. Allesverwoestende zandstormen teisterden een ooit vruchtbaar gebied. Ooit, want de talloze boerenfamilies hadden het vakkundig weten uit te putten. Erosie sloeg genadeloos toe, met uitgestrekte zandvlaktes tot gevolg. Deze natuurramp bereikt ook de nationale overheid in Washington. De jonge fotograaf John wordt daarop gevraagd om the dust bowl te documenteren. Gedreven als hij is om zich te bewijzen, reist hij af voor een ingrijpende reportage.
Dood
John komt in een desolaat gebied terecht en kijkt de dood letterlijk in de ogen. Het zand waait door elke kier van de houten huizen. Afwassen doet men ook vóór het eten, want hoewel zand de maag schuurt, is het niet lekker. Tussendoor moet hij ook leren hoe je op een natuurlijke manier met mensen omgaat die het niet gewoon zijn om gefotografeerd te worden.
Vakwerk
Het is precies hier dat De Jongh losgaat. Vanaf het begin zat ik al likkebaardend de pagina’s in te nemen, waar Aimée speelt met nevel, schaduw en een dynamische indeling, maar op het moment dat de onheilspellende, met stof verzadigde wolken over de kale vlaktes rollen zie je het perfectionisme van de platen spatten. Tientallen digitale lagen liggen over elkaar heen om de werkelijkheid zo nauwkeurig mogelijk te benaderen. Door slim te spelen met de belichting wordt heel handig diepte gesuggereerd. Echt elke afbeelding is top, en dat alles ook nog eens ingebed in een uitstekend verhaal.
Research
Ik las ergens dat dit nog iets is om aan te werken, maar daar is absoluut geen sprake van. Dagen van zand is geen theoretische documentaire over de ‘stofschaal’ in dertig delen, maar een schitterend ingekleurd beeldverhaal van bijna 300 pagina’s. Het is enorm knap hoe ze, op basis van serieuze research ter plaatse, de spanningsboog voortdurend gespannen weet te houden. Op een heel toegankelijke manier word je als onwetende lezer zo ingewijd in dit dramatische hoofdstuk van de Amerikaanse geschiedenis. En passant pak je ook nog eens wat mee over fotomanipulatie, klimaatverandering en het leven van de zwarte bewoners. 3 Jaar werk well spent.
Cadeau
Het is niet voor niks dat Jours de sable in Frankrijk, het mekka van de negende kunst, hoog in de charts staat. Enkel lovende recensies, zowel in onze grote kranten als in de media aldaar, waar ik mij gaarne bij aansluit. Dagen van zand is Aimée de Jonghs cadeau aan de kunst in de lage landen. Sterker nog, ze zet de Nederlandse strip nadrukkelijk op de Europese kaart en daarvoor kunnen we alleen maar een diepe buiging maken.
Dagen van zand
Tekst & tekeningen: Aimée de Jongh
Uitgever: Scratch
288 pagina’s / €29,90 / hardcover
Koop dit boek bij je favoriete winkel of bestel direct online: