Londen, 1831. De jonge Charles Darwin, vers afgestudeerd als natuuronderzoeker, staat te popelen om aan de reis van zijn leven te beginnen: hij meldt zich aan boord van de HMS Beagle. Een reis naar verre landen ligt in het verschiet – vol mogelijkheden, uitdagingen en ongetwijfeld de nodige tegenslagen. Het begin van een zoektocht die zal leiden tot de evolutietheorie!
Door Martijn Douma
Nu is Darwin niet aangemonsterd als onderzoeker maar als gezelschap voor kapitein Fitzroy, die zijn hut graag wil delen met een “geletterde”. De reis van de Beagle heeft als doel om in 2 jaar tijd de kaarten van Zuid-Amerika te voltooien. Voor Darwin de uitgelezen kans om wat van de wereld te zien – zijn wanderlust te bevredigen, zou je kunnen zeggen – en de natuur aldaar te bestuderen. Zijn bevindingen met betrekking tot fauna en flora vervullen hem met een heerlijk gevoel van verwondering, de natuur openbaart zich aan hem en opent hem de ogen. Hij verzamelt en classificeert onderweg zowel planten als dieren en stuurt monsters naar wetenschappers in Engeland. Wel jammer voor de jonge onderzoeker dat hij behoorlijk last heeft van zeeziekte, al verzekert men hem dat het vast over zal gaan. Hij zet dan ook het liefst voet aan wal.
Verwarring
Maar Darwins bevindingen veroorzaken ook verwarring bij hem, hij begint zichzelf allerlei dingen af te vragen. Bijvoorbeeld over de manier waarop zijn landgenoten aankijken tegen de lokale volken die ze ontmoeten: waarop is het idee gebaseerd dat deze mensen minderwaardig zouden zijn aan de Engelsen? Is een volk dat geen bezittingen heeft en niet ‘ontwikkeld’ is ongelukkiger dan een ‘ontwikkeld’ volk? Hoe zit het met het houden van mensen als slaven? Allerlei morele dilemma’s op het vlak van menselijkheid dus. Darwin heeft het er steeds moeilijker mee, in tegenstelling tot de kapitein.
Dat gevoel wordt nog eens versterkt doordat er aan boord van de Beagle drie indianen aanwezig zijn. Zij zijn als kind meegenomen naar Engeland en zullen tijdens de reis teruggebracht worden naar hun land van herkomst. Maar in welke wereld horen ze eigenlijk thuis?
Een ander wereldbeeld
De Darwin die vijf jaar later terugkomt in Engeland is een heel andere dan degene die op 22-jarige leeftijd, vers van de studie, vertrok: hij heeft veel meer levenservaring, veel praktische kennis opgedaan, maar ook zijn wereldbeeld is veranderd. Thuis aangekomen komt hij erachter dat hij een landelijk bekend wetenschapper geworden is, als gevolg van zijn veldonderzoek en de monsters die hij naar allerlei mede-wetenschappers heeft gestuurd. Maar zijn wetenschappelijke carrière staat eigenlijk nog in de kinderschoenen: het ontwikkelen van datgene wat uiteindelijk de evolutietheorie zal worden moet nog beginnen. Of zijn zeeziekte ooit is overgegaan wordt trouwens niet vermeld.
Laat je meevoeren…
Darwin – De reis met de HMS Beagle is een interessant verhaal. Ook al is dit een onderwerp dat op school niet of nauwelijks behandeld wordt, het was wel degelijk een historische reis omdat dit bij Darwin het proces in gang zette dat heeft geleid tot de evolutietheorie (die overigens jaren later pas werd ontwikkeld). Spanning en sensatie zul je niet aantreffen in dit boek, actie ook niet veel. Het is vooral een verslag van de reis, weinig meer of minder. Geen romantische of spectaculaire elementen dus, waardoor het leestempo en de spanningsboog allebei laag blijven. Voordeel daarvan is dat je als vanzelf stil blijft staan bij de fraaie tekeningen die af en toe voorbij komen. Je kunt je mee laten voeren op de golven van de reis. Al staat daar tegenover dat je niet op het puntje van je stoel zult komen te zitten.
Van gewoontjes tot fraai getekend
Dan de tekeningen: deze variëren van wat… ‘gewoontjes’, dienend aan het verhaal, tot best fraai. Vooral de grotere platen van dieren en de natuur zijn de moeite van het bekijken waard – bepaalde composities doen denken aan de tekeningen van Frank Pé. Ook de tekeningen van stadjes uit die tijd en van de Beagle zelf konden me wel bekoren. De kleuren in deze graphic novel zijn opvallend sfeervol. Tekenaar Jérémie Royer weet door middel van zijn composities handen en voeten te geven aan zowel de wanderlust van Charles Darwin als aan zijn wonderlust. En dat leest rustig, maar best prettig, weg. Stel je erop in en laat je meevoeren op de rustige golven van Darwin: De reis met de HMS Beagle!
Tekst: Fabien Grolleau
Tekeningen en inkleuring: Jérémie Royer
Vertaling: Martine Woudt
Redactie, vormgeving en lettering: Sigge Stegeman
Uitgever: Soul Food Comics
176 pagina’s / hardcover / € 26,00 / ISBN 9789492882059
