1863, Virginia. Boerenzoon Henry Fleming kan niet wachten om, net als zijn vrienden, te mogen vechten. Voor de Unie welteverstaan, in de Amerikaanse Burgeroorlog. Want hij wil graag iets betekenen in de ogen van anderen. Onervaren als hij is heeft hij geen flauw benul van wat hem te wachten staat.
Door Martijn Douma
Gekleed in een blauw uniform komt hij terecht in een regiment met andere onervaren boeren. Geen geharde professionele soldaten dus. Gebrand op de strijd als hij is, wordt hij gelijk geconfronteerd met een tegenvaller: er zal nog niet gevochten worden… Het wachten kan beginnen. Wel wordt er geoefend, en gemarcheerd. Oefenen, marcheren, wachten, en oefenen, marcheren en wachten. Tijd om te vechten! Of nee, toch niet: nog langer wachten. En tussendoor praten met lotgenoten, over hun levens en over de strijd die in het verschiet ligt.
De strijd barst los
Dan, uit het niets, barst het los. De strijd is al begonnen voordat iemand er erg in heeft. Maar omdat er niet blind naar de andere kant van het slagveld gerend wordt, moeten bevelen worden afgewacht. Terwijl de bommen, granaten en kogels Fleming en zijn medesoldaten om de oren vliegen, en menig kameraad voor zijn ogen het leven laat.
Wanhoop
Dat doet wat met de jonge vent: zijn inwendige dialoog verandert. Waar hij eerst dapper en vastberaden was om de strijd aan te gaan, zakt de moed hem in de schoenen. Er komen nu allerlei vragen naar boven. Wat zijn ze nu eigenlijk aan het doen? Voor wie? Waarom? Zijn de mannen aan de andere kant van het grasveld niet in wezen net zulke boerenstumpers als zijzelf? De wanhoop slaat toe.
Geweten
Fleming ziet zijn kans schoon en vlucht. Maar ook dat knaagt aan hem: is hij laf? Hij laat zijn kameraden in de steek! Om nog maar te zwijgen van het feit dat desertie zwaar gestraft wordt. De soldaat staat voor een moeilijke keuze: verder vluchten of teruggaan. Kan zijn geweten überhaupt nog gesust worden na deze actie?
Indrukwekkend
De manier waarop verbeeld wordt hoe Henry Fleming heen en weer geslingerd wordt tussen wanhoop, angst en moed, en alle emoties die daartussen liggen, is zonder meer indrukwekkend. En heel herkenbaar: emoties zijn nu eenmaal niet vast en rechtlijnig, maar kunnen schommelen. Dapperheid en moed die worden opgevolgd door angst en onzekerheid. Dat merk je ook aan de andere soldaten, die er allerlei ideeën op nahouden over de strijd die ze te wachten staat. De ziel van de mens komt ten diepste naar boven. En de zinloosheid van oorlog, van strijd, van het elkaar doden, is continu aanwezig in dit verhaal.
Een kleur
Steve Cuzor speelt met licht en donker, schaduwen, rook, met lijnen en arceringen. Zijn fraaie tekeningen zijn ingekleurd met slechts een kleur per pagina. Vaak is dat grasgroen, maar soms ook donderblauw of geel. Zijn manier van tekenen maakt dat je zichtveld, net als op het slagveld, beperkt is. Je ziet maar heel weinig van de omgeving. Dat werkt beklemmend en draagt des te meer bij aan het hartverscheurende karakter van het verhaal.
De strijd van Henry Fleming is een indringende en indrukwekkende graphic novel, waarin de zielenroerselen van een onervaren soldaat op schitterende wijze in tekeningen zijn vastgelegd.
Steve Cuzor (1971, Rennes) tekende onder andere het drieluik O’Boys (Dupuis, 2009-2012) op scenario van Frank Giroud, XIII Mystery deel 6: ‘Billy Stockton’ (Dargaud, 2013, scenario: Laurent-Frédéric Bollée), en het alom geprezen Een ster van zwart katoen (collectie Vrije Vlucht, Dupuis, 2018), op scenario van Yves Sente. Ook leverde hij een bijdrage aan Go West, Young man! (Saga Uitgaven, 2022).
Over de schrijver van de oorspronkelijke roman ‘The red badge of courage’, Stephen Crane (Newark NJ, 1871 – Badenweiler, 1900), is achterin het album een dossier van twee pagina’s opgenomen. De journalist, schrijver en dichter brak door met deze roman, die in 1895 werd gepubliceerd en in 1951 verfilmd. Zijn leven was roerig en kort: hij overleed op 28-jarige leeftijd.
De strijd van Henry Fleming
Naar de roman ‘The red badge of courage’ van Stephen Crane
Scenario en tekeningen: Steve Cuzor
Inkleuring: Meephe Versaevel
Uitgeverij: Dupuis – Collectie Vrije Vlucht
152 pagina’s / hardcover / € 29,95
