Tschai is een planeet op 212 lichtjaren verwijderd van onze wereld. Op planeet aarde is een noodsignaal opgevangen van een onbekende planeet. Een onderzoeksmissie vertrekt vanaf de aarde om de oorsprong van het radiosignaal op te sporen. Zodra het ruimteschip in de dampkring van Tschai komt, wordt het uit de lucht geschoten. Adam Reith is de enige overlevende van de missie naar planeet Tschai.
Door Bastiaan van Esch
Adam Reith als allround held
Adam Reith wordt gehavend en hangend in een boom gevonden door door een groep mensen die er opzienbarende gewoontes en rituelen op na houden. Onze hoofdpersoon is ternauwernood ontkomen aan een aanslag. Hij kon met zijn dropship zichzelf in veiligheid brengen. Een andere soort, de Blauwe Chasch, pikt het ruimteschip op en voert het af naar hun basis. Het wantrouwen is groot, want van welke planeet Adam komt is nog onduidelijk. Wat hem direct opvalt, is dat deze mensen een groot aanpassingsvermogen moeten hebben om te kunnen leven op Tschai. De omstandigheden zijn compleet anders dan op planeet Aarde en toch hebben ze een bestaan opgebouwd op de bizarre Planeet.
Adam Reith krijgt alle tijd om te herstellen van zijn verwondingen en leert al doende de taal van zijn verzorgers. Al vlot klimt Adam binnen de ‘stam’ op in de pikorde. Om te kunnen overleven wint Adam een paar gevechten en eist de emblemen op die toebehoren aan de rangen van zijn tegenstanders. Hij overstijgt zodoende aan zijn status als gevangene. Hij krijgt hierbij hulp van Traz, een officier die de rust moet bewaren.
De reis over Tschai is niet zonder gevaren
De zelfverzekerde ruimtevaarder wil zijn schip terughalen en zal over het uitgestrekte landschap de gevaren moeten trotseren die hij op zijn weg tegen zal komen. Onderweg ontmoet hij nog een aantal mensen met wie hij een vertrouwensband weet op te bouwen. Tijdens zijn reis bevrijdt hij Ylin-Ylan uit de handen van bloeddorstige priesteressen. Ylin-Ylan is ‘de maagd van Cath’. Haar vader is de heer van het Jade paleis. Door haar volk wordt ze ‘Blauwe Jadebloem’ genoemd. Een beetje romanticus weet hoe het verhaal zich zich tussen beiden zal ontvouwen.
Integrale stripversie van alltime klassieker
De novelle Tschai is misschien wel een van de belangrijkste werken van schrijver Jack Vance. Wereldwijd vlogen de boeken over de toonbank en menig lezer is lyrisch over de gecreëerde wereld die Jack over kon brengen op papier. In Tschai zit een behoorlijke gelaagdheid. Jack Vance weet heel subtiel een aantal maatschappijkritische thema’s in het verhaal te verweven. Politieke, staatsrechtelijke, sociale- en maatschappelijke onderwerpen passeren de revue. In onze huidige tijd is het nog steeds zichtbaar. Kijk naar Alexander Lukashenko, de president van Belarus. Een leider die zijn volk onderdrukt, klein houdt en opjaagt met een geheime dienst. Inwoners wanen zich nooit veilig.
Adam Reith presenteert zich als ontwikkeld mens en kan zich bovengemiddeld goed aanpassen aan nieuwe situaties. Hij leert de menssoorten op Tschai om de eigenwaarde te optimaliseren en hij brengt ze normen en waarden bij. De seksuele ontwikkeling onder bepaalde soorten is ordinair en hij overtuigt ze ervan dat hun rituelen geen zoden aan de dijk zetten. Daarbij pakt hij tussendoor nog even een dictator op en onttroont hem door de macht terug te geven aan het volk. Zijn natuurlijke gezag kent geen grenzen.
Stripboek is risico
Het is een risico om zo’n groot verhaal over te brengen naar een stripboek. In de afgelopen jaren zijn de verhalen door Jean David Morvan bewerkt en uitgeven als stripboek. En nu is Tschai met dit eerste deel ook beschikbaar als integrale. Al lezend kent mijn reis door Tschai hoogte-, maar ook dieptepunten.
Dossier schept verwachtingen
Aan het begin van het verhaal is een uitgebreid dossier opgenomen. We hebben met Tschai te maken met een integrale uitvoering en een goed dossier mag dan niet ontbreken. Het dossier behelst onder meer een uitgebreide biografie over Jack Vance. Het is goed om achtergrondinformatie te krijgen over het leven van de schrijver, de levenservaring die Jack Vance gevormd heeft en zijn succes als schrijver van het klassieke verhaal over de wereld van Tschai. Na het lezen van het dossier waren mijn verwachtingen behoorlijk hoog gespannen. Het scenario voldoet volledig aan mijn verwachtingen, maar de tekeningen vind ik teleurstellend.
Tekeningen van middelmatig niveau
Op Tschai heerst een dynamiek tussen de volken waarbij het toedienen van geweld niet wordt geschuwd. Bij de tekeningen waar bloed een rol van betekenis speelt, heb ik goed moeten kijken. Het was niet direct duidelijk wat het rode goedje nou precies voor moest stellen. Hard lijnenspel alsof het stokken zijn, blijken bloedstromen te zijn. Qua detail in de platen ben ik ook verre van overtuigd. De achtergrond is vaak voorzien van een egale kleur en daarbij vind ik de inkleuring ook niet overtuigend. De monsters zijn aardig getekend, maar enorm statisch weergegeven. De actie is niet aanwezig en alles blijft redelijk in de pauzestand staan. De landschappen die in het verhaal zo’n grote rol van betekenis spelen, heb ik niet kunnen ontdekken in de tekeningen. Ik had hier meer van verwacht.
Tschai – de waanzinnige planeet
Scenario: Jack Vance
Bewerking: Jean David Morvan
Tekeningen: Li-An
Inkleuring: Scarlet Smulkowski
Dossier: Dieter van Tilburgh
Uitgeverij: Daedalus
ISBN: 9789463942690
